Ustawa o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 111 ze zm.) określa warunki nabywania prawa do świadczeń rodzinnych oraz zasady ustalania, przyznawania i wypłacania tych świadczeń. Wymienione w ustawie świadczenia pieniężne mają charakter obligatoryjny i są w całości finansowane z budżetu państwa. Zasiłki przyznawane są wyłącznie na wniosek klienta w oparciu o przedstawioną dokumentację. System świadczeń rodzinnych został skierowany do rodzin, w których dochód w przeliczeniu na osobę w rodzinie od 1 listopada 2016 r. nie przekracza kwoty 674,00 zł, a w przypadku rodzin, której członkiem jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności kryterium dochodowe wynosi 764,00 zł.
Świadczenia rodzinne są obligatoryjnymi świadczeniami udzielanymi na roczne okresy zasiłkowe trwające od 1 listopada do 31 października następnego roku.
Zasiłki rodzinne oraz dodatki do zasiłków rodzinnych
Świadczeniami rodzinnymi są : zasiłek rodzinny, dodatki do zasiłku rodzinnego, jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka oraz świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, świadczenie rodzicielskie oraz zasiłek dla opiekunów. Świadczenia te wypłacane są przez Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych.
W przypadku, gdy członek rodziny osoby uprawnionej do świadczeń rodzinnych przebywa w kraju Unii Europejskiej, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego Nasz ośrodek nie jest organem uprawnionym do wypłaty świadczeń rodzinnych. W związku z powyższym współpracujemy z WUW Poznań w zakresie realizacji świadczeń rodzinnych dla osób ubiegających się o te świadczenia w krajach Unii Europejskiej i Szwajcarii.
Rodzaje i wartość świadczeń rodzinnych
| Rodzaj świadczenia | Wysokość świadczenia |
| Zasiłek rodzinny | 95 zł na dziecko w wieku do 5 lat 124 zł na dziecko w wieku 5-18 lat 135 zł na dziecko wieku 18-24 lata |
| Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu: | |
| Opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego | 400 zł miesięcznie |
| Urodzenia dziecka | 1000 zł jednorazowo |
| Samotnego wychowywania dziecka | 193 zł miesięcznie, nie więcej niż 386 zł na wszystkie dzieci, Dziecko niepełnosprawne- kwotę dodatku zwiększa się o 80 zł na dziecko tj. kwotę 265 zł, nie więcej niż o 160 zł na wszystkie dzieci tj. łącznie 546 zł. |
| Kształcenia i rehabilitacji | 90 zł miesięcznie na dziecko w wieku do 5 lat. 110 zł miesięcznie na dziecko w wieku powyżej 5 lat do ukończenia 24 lat |
| Rozpoczęcia roku szkolnego | 100 zł jednorazowo na każde dziecko |
| Nauki w szkole poza miejscem zamieszkania | 69 zł miesięcznie na każde dziecko (dojazd) 113 zł miesięcznie na każde dziecko 9 zamieszkiwanie w internacie) |
| Wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej | 95 zł miesięcznie na trzecie i kolejne dziecko uprawnione do zasiłku rodzinnego |
| Świadczenia opiekuńcze | |
| Zasiłek pielęgnacyjny | 215,84 zł miesięcznie |
| Specjalny zasiłek opiekuńczy | 620 zł |
| Świadczenie pielęgnacyjne | 2988 zł |
| Świadczenie rodzicielskie | 1000 zł miesięcznie |
| Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (tzw. Becikowe) | 1000 zł jednorazowo |
Świadczenia opiekuńcze
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje: niepełnosprawnemu dziecku; osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności; osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia; osobie, która ukończyła 75 lat.
Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 215,84 zł miesięcznie. Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje wyłącznie rodzicom lub opiekunom dzieci z niepełnosprawnością, powstałą do 18 roku życia lub do 25 roku życia – w przypadku gdy dziecko było w trakcie nauki.
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej:
- matce bądź ojcu dziecka,
- faktycznemu opiekunowi dziecka,
- osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną,
- innym osobom, na których – zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego – ciąży obowiązek alimentacyjny (z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności). Przy tym osobom innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
– rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
– nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
– nie ma faktycznego opiekuna dziecka ani osoby będącej rodziną zastępczą spokrewnioną lub legitymują się one orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Kwota świadczenia pielęgnacyjnego od 1 stycznia 2022r. to 2119 zł miesięcznie netto.
Świadczenie pielęgnacyjne będzie co roku waloryzowane, a jego wzrost będzie proporcjonalny do procentowego wzrostu płacy minimalnej.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny,
a od 1 stycznia 2015r. także małżonkom.
By go otrzymywać, osoby nie mogą podejmować zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, zrezygnować z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się:
– orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności lub,
– orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego, codziennego współudziału opiekuna dziecka w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji (czyli p. 7 i 8 w orzeczeniu dla osób do 16. r.ż.).
Osoby składające wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego obowiązuje kryterium dochodowe – jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty tj. 764,00 zł
W przypadku przekroczenia kryterium dochodowego na osobę o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu tj. 95,00 zł. przysługującemu w okresie, na który jest ustalany, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli przysługiwał on w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje.
Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki uważa się dochód następujących członków rodziny:
1) W przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia:
a) osoby wymagającej opieki,
b) rodziców osoby wymagającej opieki,
c) małżonka rodzica osoby wymagającej opieki,
d) osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko,
e) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-d, dzieci w wieku do ukończenia roku życia, ale do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;
2) W przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:
a) osoby wymagającej opieki,
b) małżonka osoby wymagającej opieki,
c) osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko,
d) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-c, dzieci w wieku do ukończenia
25 roku życia, z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:
1) Osoba sprawująca opiekę:
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
b) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów,
c) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego,
d) legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) Osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo – w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji – w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3) Na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) Członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do otrzymywania dodatku do zasiłku rodzinnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;
5) Na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do otrzymywania dodatku do zasiłku rodzinnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego;
6) Na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 620,00 zł netto miesięcznie.
Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne przy ŚP oraz SZO
Zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 poz. 300) oraz ustawą o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych (Dz. U. z 2017r. poz. 1938), Dział Świadczeń Rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego realizuje wypłatę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz składki zdrowotne opłacane za osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy.